[ Pobierz całość w formacie PDF ]
spowoduje całkowitego zniknięcia Chrystusowej Krwi. Jest tu mowa o osłonięciu
Krwi ze wszystkich stron nie w sensie kontaktu z Krwią w jej własnych wymiarach,
lecz w wymiarach sakramentu.
Nie ma tu podobieństwa do święconej wody, ponieważ poświęcenie wody nie
wprowadza żadnej zmiany do jej substancji, jak to sprawia konsekracja wina.
Ad 4. Niektórzy teologowie twierdzili, że najdrobniejsza domieszka innego płynu
wyklucza istnienie substancji Krwi Chrystusowej pod całością postaci. Wyżej
przytoczono argumenty 10 przemawiające za tym twierdzeniem. One nie przekonują.
Określenie wymiarów słowami dużo" lub mało" dotyczy rozciągłości; wyznaczając
ilość nie bierze pod uwagę istoty danego bytu. Nadto domieszka wlanego płynu może
być tak nikła, że płyn ten nie dociera do zawartości całego kielicha. Decyduje przy
tym nie tylko stosunek ilościowy, lecz także nieprzenikliwość postaci, które istnieją
wprawdzie bez podmiotu, lecz jak wiemy11, działają podobnie jak działałaby
substancja istniejąca w tym miejscu.
ZAGADNIENIE 78
FORMA SAKRAMENTU EUCHARYSTII /119/
Zastanówmy się z kolei nad formą tego sakramentu. Zagadnienie to ujmiemy w
sześciu pytaniach: 1. Jaka jest forma sakramentu Eucharystii? 2. Czy właściwa jest
forma konsekracji chleba? 3. Czy właściwa jest forma konsekracji Krwi? 4. Pytanie
dotyczy mocy każdej z powyższych form. 5. Pytanie dotyczy prawdziwości
wypowiedzi. 6. Pytanie dotyczy stosunku jednej formy do drugiej.
Artykuł 1
CZY FORM SAKRAMENTU EUCHARYSTII STANOWI SAOWA: TO JEST
CIAAO MOJE", ORAZ TO JEST KIELICH KRWI MOJEJ"?
Na pozór nie, skoro: 1. Do formy tego sakramentu przypuszczalnie należą te słowa,
którymi Chrystus Pan konsekrował swoje Ciało i Krew. Otóż w Ewangelii
czytamy1,że Chrystus najpierw bierze chleb i błogosławi go, a potem mówi:
Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje". Podobnie postępuje z kielichem. A więc słowa
przytoczone w tytule artykułu nie są formą sakramentu Eucharystii.
2. Euzebiusz z Emezy mówi2, że niewidzialny Kapłan przemienia widzialne
rzeczy stworzone w swoje Ciało przez wygłoszenie słów: Bierzcie i jedzcie, to jest
Ciało moje" /120/. Wydaje się więc, że cała ta wypowiedz należy do formy
sakramentu. Ten sam argument dotyczy słów odnoszących się do konsekracji Krwi.
3. Forma chrztu: Ja ciebie chrzczę" wymienia osobę szafarza i określa jego
czynność. Otóż ani osoba, ani czynność szafarza nie jest wspomniana w powyższych
słowach. Więc nie są one właściwą formą sakramentu.
4. Forma sakramentu realizuje sakrament w pełni. Toteż niekiedy wolno kogoś
ochrzcić, wygłaszając jedynie słowa stanowiące formę sakramentu, a opuszczając
wszystkie inne. Więc gdyby słowa wspomniane w tytule stanowiły formę sakramentu
Eucharystii, to - jak się zdaje - niekiedy byłoby dopuszczalne sprawowanie
sakramentu przez wygłoszenie tylko tych słów, a opuszczenie wszystkich innych
odmawianych podczas mszy św. /121/ Tak chyba nie jest, bo opuszczenie ich
nasuwałoby wniosek, że wypowiedziane słowa formy odnoszą się do wygłaszającego
te słowa kapłana. Ponieważ rezultatem przemiany chleba i wina nie jest jego ciało i
krew, omawiane słowa nie stanowią formy sakramentu Eucharystii.
A jednak Ambroży mówi3: Konsekracji dokonują słowa Pana Jezusa. Przez
wszystkie inne oddajemy chwałę Bogu, zanosimy modlitwę błagalną za lud, za królów
i wszystkich pozostałych. Lecz w momencie sprawowania sakramentu kapłan już nie
posługuje się swoimi słowami, lecz słowami Chrystusa. Więc te właśnie słowa
realizują sakrament".
Wykład: Między Eucharystią a pozostałymi sakramentami istnieje dwojaka różnica-
Po pierwsze, Eucharystia realizuje się poprzez konsekrację materii, inne sakramenty
natomiast - poprzez korzystanie z materii konsekrowanej. Po drugie, w innych sakra-
mentach konsekracja materii polega tylko na pewnego rodzaju pobłogosławieniu,
przez które materii konsekrowanej zostaje przekazana moc duchowa, tworząca z niej
narzędzie. Sługa sakramentu, który jest narzędziem żywym, może być pośrednikiem
przekazującym tę moc narzędziu martwemu. Natomiast w sakramencie Eucharystii
konsekracja materii polega na cudownej przemianie substancji, którą sprawić może
tylko Bóg. Toteż sługa sakramentu Eucharystii niczego nie sprawia prócz wygłoszenia
słów.
Skoro zaś forma sakramentu musi odpowiadać jego realizacji, forma
Eucharystii dwojako się różni od formy pozostałych sakramentów. Po pierwsze, formy
tych sakramentów oznaczają posługiwanie się materią: obmycie lub namaszczenie.
Forma sakramentu Eucharystii natomiast stanowi konsekrację materii, polegającą na
przeistoczeniu zrealizowanym słowami: To jest Ciało moje" bądz to jest kielich
Krwi mojej". Po drugie, formy innych sakramentów wygłasza sługa sakramentu w
swoim własnym imieniu bądz jako ten, który wykonuje daną czynność, mówiąc przy
tym ,,ja ciebie chrzczę", lub ja ciebie bierzmuję", bądz ten, który rozkazuje, mówiąc
wez władzę. .. itd.", przy udzielaniu sakramentu (kapłaństwa; bądz też jako ten, który
prosi o skutek, jak w sakramencie namaszczenia chorych, kiedy mówi: Przez to
święte namaszczenie i nasze wstawiennictwo" itd. Forma Eucharystii natomiast zostaje
wygłoszona w imieniu samego Chrystusa, Jego słowami, by zaznaczyć że ten, kto
pełni służbę przy realizacji tego sakramentu, niczego nie sprawia poza wygłoszeniem
Chrystusowych słów.
Ad 1. Na powyższy temat istnieje wiele opinii. Niektórzy teologowie twierdzili, że
Chrystus, który posiada władzę zwierzchnią nad sakramentami, sprawował sakrament
Eucharystii bez użycia jakiejkolwiek formy ujętej w słowa. Słowa zaś wygłosił potem,
by przy konsekracji posługiwali się nimi pozostali ludzie. Prawdopodobnie to miał na
myśli Innocenty III, kiedy pisał4: Owszem, wolno utrzymywać, że Chrystus najpierw
mocą Bożą dokonał konsekracji, a potem wygłosił formę, przy użyciu której mieli
błogosławić potomni". Lecz słowa Ewangelii najwyrazniej temu przeczą. Czytamy5,
że Chrystus błogosławił, błogosławieństwo zaś dokonywało się przy użyciu słów.
Toteż cytowane wyżej twierdzenie Innocentego ma raczej charakter mniemania, nie
orzeczenia /122/.
Inni utrzymywali, że to błogosławieństwo zostało dokonane słowami, których
my nie znamy. Lecz i to twierdzenie nie może się ostać. Błogosławieństwo realizujące
konsekrację obecnie posługuje się tymi samymi słowami, które wypowiedziano ongiś.
Gdyby omawiane słowa nie realizowały wówczas konsekracji, to nie dokonałyby tego
i dziś.
Toteż jeszcze inni dowodzili, że tamto błogosławieństwo zostało dokonane
słowami, którymi posługujemy się i teraz, lecz Chrystus wypowiedział je dwu-krotnie:
raz po cichu, by konsekrować; drugi raz jawnie, by pouczyć. Lecz i tego twierdzenia
nie można uzasadnić. Kapłan dokonując konsekracji wypowiada odnośne słowa nie [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl wyciskamy.pev.pl
spowoduje całkowitego zniknięcia Chrystusowej Krwi. Jest tu mowa o osłonięciu
Krwi ze wszystkich stron nie w sensie kontaktu z Krwią w jej własnych wymiarach,
lecz w wymiarach sakramentu.
Nie ma tu podobieństwa do święconej wody, ponieważ poświęcenie wody nie
wprowadza żadnej zmiany do jej substancji, jak to sprawia konsekracja wina.
Ad 4. Niektórzy teologowie twierdzili, że najdrobniejsza domieszka innego płynu
wyklucza istnienie substancji Krwi Chrystusowej pod całością postaci. Wyżej
przytoczono argumenty 10 przemawiające za tym twierdzeniem. One nie przekonują.
Określenie wymiarów słowami dużo" lub mało" dotyczy rozciągłości; wyznaczając
ilość nie bierze pod uwagę istoty danego bytu. Nadto domieszka wlanego płynu może
być tak nikła, że płyn ten nie dociera do zawartości całego kielicha. Decyduje przy
tym nie tylko stosunek ilościowy, lecz także nieprzenikliwość postaci, które istnieją
wprawdzie bez podmiotu, lecz jak wiemy11, działają podobnie jak działałaby
substancja istniejąca w tym miejscu.
ZAGADNIENIE 78
FORMA SAKRAMENTU EUCHARYSTII /119/
Zastanówmy się z kolei nad formą tego sakramentu. Zagadnienie to ujmiemy w
sześciu pytaniach: 1. Jaka jest forma sakramentu Eucharystii? 2. Czy właściwa jest
forma konsekracji chleba? 3. Czy właściwa jest forma konsekracji Krwi? 4. Pytanie
dotyczy mocy każdej z powyższych form. 5. Pytanie dotyczy prawdziwości
wypowiedzi. 6. Pytanie dotyczy stosunku jednej formy do drugiej.
Artykuł 1
CZY FORM SAKRAMENTU EUCHARYSTII STANOWI SAOWA: TO JEST
CIAAO MOJE", ORAZ TO JEST KIELICH KRWI MOJEJ"?
Na pozór nie, skoro: 1. Do formy tego sakramentu przypuszczalnie należą te słowa,
którymi Chrystus Pan konsekrował swoje Ciało i Krew. Otóż w Ewangelii
czytamy1,że Chrystus najpierw bierze chleb i błogosławi go, a potem mówi:
Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje". Podobnie postępuje z kielichem. A więc słowa
przytoczone w tytule artykułu nie są formą sakramentu Eucharystii.
2. Euzebiusz z Emezy mówi2, że niewidzialny Kapłan przemienia widzialne
rzeczy stworzone w swoje Ciało przez wygłoszenie słów: Bierzcie i jedzcie, to jest
Ciało moje" /120/. Wydaje się więc, że cała ta wypowiedz należy do formy
sakramentu. Ten sam argument dotyczy słów odnoszących się do konsekracji Krwi.
3. Forma chrztu: Ja ciebie chrzczę" wymienia osobę szafarza i określa jego
czynność. Otóż ani osoba, ani czynność szafarza nie jest wspomniana w powyższych
słowach. Więc nie są one właściwą formą sakramentu.
4. Forma sakramentu realizuje sakrament w pełni. Toteż niekiedy wolno kogoś
ochrzcić, wygłaszając jedynie słowa stanowiące formę sakramentu, a opuszczając
wszystkie inne. Więc gdyby słowa wspomniane w tytule stanowiły formę sakramentu
Eucharystii, to - jak się zdaje - niekiedy byłoby dopuszczalne sprawowanie
sakramentu przez wygłoszenie tylko tych słów, a opuszczenie wszystkich innych
odmawianych podczas mszy św. /121/ Tak chyba nie jest, bo opuszczenie ich
nasuwałoby wniosek, że wypowiedziane słowa formy odnoszą się do wygłaszającego
te słowa kapłana. Ponieważ rezultatem przemiany chleba i wina nie jest jego ciało i
krew, omawiane słowa nie stanowią formy sakramentu Eucharystii.
A jednak Ambroży mówi3: Konsekracji dokonują słowa Pana Jezusa. Przez
wszystkie inne oddajemy chwałę Bogu, zanosimy modlitwę błagalną za lud, za królów
i wszystkich pozostałych. Lecz w momencie sprawowania sakramentu kapłan już nie
posługuje się swoimi słowami, lecz słowami Chrystusa. Więc te właśnie słowa
realizują sakrament".
Wykład: Między Eucharystią a pozostałymi sakramentami istnieje dwojaka różnica-
Po pierwsze, Eucharystia realizuje się poprzez konsekrację materii, inne sakramenty
natomiast - poprzez korzystanie z materii konsekrowanej. Po drugie, w innych sakra-
mentach konsekracja materii polega tylko na pewnego rodzaju pobłogosławieniu,
przez które materii konsekrowanej zostaje przekazana moc duchowa, tworząca z niej
narzędzie. Sługa sakramentu, który jest narzędziem żywym, może być pośrednikiem
przekazującym tę moc narzędziu martwemu. Natomiast w sakramencie Eucharystii
konsekracja materii polega na cudownej przemianie substancji, którą sprawić może
tylko Bóg. Toteż sługa sakramentu Eucharystii niczego nie sprawia prócz wygłoszenia
słów.
Skoro zaś forma sakramentu musi odpowiadać jego realizacji, forma
Eucharystii dwojako się różni od formy pozostałych sakramentów. Po pierwsze, formy
tych sakramentów oznaczają posługiwanie się materią: obmycie lub namaszczenie.
Forma sakramentu Eucharystii natomiast stanowi konsekrację materii, polegającą na
przeistoczeniu zrealizowanym słowami: To jest Ciało moje" bądz to jest kielich
Krwi mojej". Po drugie, formy innych sakramentów wygłasza sługa sakramentu w
swoim własnym imieniu bądz jako ten, który wykonuje daną czynność, mówiąc przy
tym ,,ja ciebie chrzczę", lub ja ciebie bierzmuję", bądz ten, który rozkazuje, mówiąc
wez władzę. .. itd.", przy udzielaniu sakramentu (kapłaństwa; bądz też jako ten, który
prosi o skutek, jak w sakramencie namaszczenia chorych, kiedy mówi: Przez to
święte namaszczenie i nasze wstawiennictwo" itd. Forma Eucharystii natomiast zostaje
wygłoszona w imieniu samego Chrystusa, Jego słowami, by zaznaczyć że ten, kto
pełni służbę przy realizacji tego sakramentu, niczego nie sprawia poza wygłoszeniem
Chrystusowych słów.
Ad 1. Na powyższy temat istnieje wiele opinii. Niektórzy teologowie twierdzili, że
Chrystus, który posiada władzę zwierzchnią nad sakramentami, sprawował sakrament
Eucharystii bez użycia jakiejkolwiek formy ujętej w słowa. Słowa zaś wygłosił potem,
by przy konsekracji posługiwali się nimi pozostali ludzie. Prawdopodobnie to miał na
myśli Innocenty III, kiedy pisał4: Owszem, wolno utrzymywać, że Chrystus najpierw
mocą Bożą dokonał konsekracji, a potem wygłosił formę, przy użyciu której mieli
błogosławić potomni". Lecz słowa Ewangelii najwyrazniej temu przeczą. Czytamy5,
że Chrystus błogosławił, błogosławieństwo zaś dokonywało się przy użyciu słów.
Toteż cytowane wyżej twierdzenie Innocentego ma raczej charakter mniemania, nie
orzeczenia /122/.
Inni utrzymywali, że to błogosławieństwo zostało dokonane słowami, których
my nie znamy. Lecz i to twierdzenie nie może się ostać. Błogosławieństwo realizujące
konsekrację obecnie posługuje się tymi samymi słowami, które wypowiedziano ongiś.
Gdyby omawiane słowa nie realizowały wówczas konsekracji, to nie dokonałyby tego
i dziś.
Toteż jeszcze inni dowodzili, że tamto błogosławieństwo zostało dokonane
słowami, którymi posługujemy się i teraz, lecz Chrystus wypowiedział je dwu-krotnie:
raz po cichu, by konsekrować; drugi raz jawnie, by pouczyć. Lecz i tego twierdzenia
nie można uzasadnić. Kapłan dokonując konsekracji wypowiada odnośne słowa nie [ Pobierz całość w formacie PDF ]