[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ktoś chce czegoś ze względu na jedną rację, a czegoś innego ze względu na drugą.
Rozterka ta wynika ze słabości naszego rozumu, który nie potrafi rozstrzygnąć, co jest
lepsze absolutnie. Chrystusowi obca była ta słabość, osądził On swym rozumem, że
lepiej jest swoją męką wypełnić wolę Bożą, dotyczącą zbawienia rodzaju ludzkiego.
Doznawał On jednak udręczenia w sferze zmysłowej swej duszy, wywołanego, jak
mówi Damasceńczyk8), lękiem wobec nadchodzących nieszczęść.
33
ZAGADNIENIE 19.
JEDNOZ DZIAAANIA CHRYSTUSA (15)
Rozpatrzmy z kolei jedność działania Chrystusa.
W zwiÄ…zku z tym zagadnieniem nasuwajÄ… siÄ™ cztery pytania:
1. Czy działanie Chrystusa było jednym działaniem Bóstwa i człowieczeństwa
zarazem, czy też nie?
2. Czy Chrystus swą ludzką naturę przejawiał w wielu rodzajach działania?
3. Czy przez swoje działanie ludzkie Chrystus osiągnął zasługę?
4. Czy przez ludzkie działanie wysłużył coś dla nas?
Artykuł 1.
CZY DZIAAANIE CHRYSTUSA BYAO JEDNYM DZIAAANIEM
BÓSTWA JEGO I CZAOWIECZECSTWA ZARAZEM ?
Na pozór tak.
1. Mówi bowiem Dionizy1): Najmiłosierniejsze działanie Boże jest nam udzielane
przez to, że Słowo górujące nad wszelkimi substancjami, biorąc z nas
człowieczeństwo, stosownie do naszych potrzeb zostało prawdziwie i całkowicie
uczłowieczone oraz czyni i cierpi stosownie do swego działania ludzkiego i Boskiego
zarazem . Działanie to określa on greckim wyrazem: teandryczne , tzn.: Bosko-
ludzkie . Wydaje się więc, że działanie Chrystusa było jednym złożonym działaniem.
2. Narzędzie wykonuje działanie tego, kto nim się posługuje. Otóż jak wiemy2),
ludzka natura Chrystusa była w Nim narzędziem natury Boskiej. Obie te natury przez
to wykonywały w Nim jedno i to samo działanie.
3. Skoro dwie natury Chrystusa sÄ… zjednoczone hipostatycznie, czyli w jednej Osobie,
to muszą one stanowić jeden byt konkretnie istniejący. Podmiotem działania jest
hipostaza czy osoba, bo tylko byt samoistny może działać. Toteż i Filozof mówi3):
Podmiotem działań są jednostki . Działanie Bóstwa i człowieczeństwa w Chrystusie
jest więc jednym i tym samym działaniem.
4. Jakie jest istnienie hipostazy bytującej samoistnie, takie i jej działanie (16). Skoro
ze względu na jedność hipostatyczną Chrystusa, cechuje Go, jak wiemy4), jedność
istnienia, to wynika z niej także i jedność działania Chrystusa.
5. Tam gdzie jest tylko jedno dzieło, tam jest jedno działanie. Otóż jedno i to samo
dzieło takie, jak np. uzdrowienie trędowatego lub wskrzeszenie zmarłego, jest
rezultatem działania Bóstwa i człowieczeństwa Chrystusa. Wydaje się więc, że jedno
było działanie Bóstwa i człowieczeństwa Chrystusa.
A JEDNAK mówi Ambroży5): W jakiż sposób różne siły mogą wykonywać jedno
działanie? Czyż niższa siła może działać w taki sam sposób jak wyższa? Czyż może
być jedno działanie tam, gdzie są różne substancje?
34
WYKAAD. Wspomniani poprzednio6) heretycy, przypisujÄ…cy Chrystusowi tylko
jedną wolę, utrzymywali, że przysługuje Mu jedno tylko działanie. Dla lepszego
zrozumienia ich błędu należy zauważyć, że ilekroć mamy współdziałanie licznych
czynników jakoś uporządkowanych, niższy jest zawsze wprawiany w ruch przez
wyższy. W człowieku np. ciało jest poruszane przez duszę, a niższe władze są
poruszane przez rozum. Z tego względu czynności i ruchy wykonywane przez niższe
przyczyny ruchu, są raczej rezultatem działania niż samym działaniem. Właściwym
działaniem zaś jest czynność zasady najwyższej. Mówimy np., że czynności takie jak
chodzenie przy pomocy nóg oraz dotykanie przy pomocy rąk, są czynnościami
człowieka, z których jedne wykonuje dusza za pośrednictwem nóg, inne za
pośrednictwem rąk. Ponieważ w obu wypadkach pierwszą zasadą działania jest ta
sama dusza, działanie jest jedno, choć czynności różne. Jak dusza porusza ciało
zwykłego człowieka, a wola rozumna porusza pożądanie zmysłowe, tak w Panu
Jezusie Chrystusie natura Boska porusza naturę ludzką i kieruje nią. Toteż twierdzą
oni ze względu na działające Bóstwo, działanie Chrystusa jest jedno i
niezróżnicowane, różne są czynności, bo niektóre z nich Bóstwo Chrystusa wykonuje
bezpośrednio, inne za pośrednictwem swej ludzkiej natury. Do pierwszych należy to,
że wszystko podtrzymuje słowem swej potęgi"7) (Boskiej), do drugich to, że po
ludzku chodził. Na poparcie swego twierdzenia przytaczają oni słowa Sewera,
heretyka (17), wypowiedziane na szóstym soborze powszechnym8): Jest wielka
różnica między czynami i uczynkami jednego i tego samego Chrystusa: jedne
przystają Bogu, inne są ludzkie. Do nich to należą takie, jak stąpanie po ziemi.
Natomiast przywracanie władzy w nogach paralitykom, tak by mogli chodzić, należy
przypisać Bogu. Lecz Ktoś Jeden, mianowicie Słowo Wcielone, wykonywał oba ro-
dzaje czynności i w żadnym razie nie możemy jednej z nich odnieść do tej, a innej do
drugiej natury. Różny charakter czynności nie upoważnia nas do twierdzenia, że
działają dwie natury, bądz też dwie formy. To nie podlega dyskusji ?
Lecz w tym punkcie błądzą. Działanie czynnika poruszanego jest bowiem
dwojakie. Jedno odpowiada jego własnej formie, drugie jest wywołane przez
czynnik poruszający. Działanie własne siekiery to cięcie. Rzemieślnik posługując
się nią wykonuje np. ławkę. Czynność jakiejś rzeczy odpowiadająca jej formie, jest
więc czynnością właściwą tej rzeczy, a nie tego, kto się nią posługuje. O tyle stanowi
element jego działania, że służy mu przy wykonywaniu jego czynności. Tak oto
wytwarzanie ciepła jest właściwą czynnością ognia, nie kowala; jest czynnością
kowala o tyle, że posługuje się ogniem do rozżarzenia żelaza. Natomiast działanie [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl wyciskamy.pev.pl
ktoś chce czegoś ze względu na jedną rację, a czegoś innego ze względu na drugą.
Rozterka ta wynika ze słabości naszego rozumu, który nie potrafi rozstrzygnąć, co jest
lepsze absolutnie. Chrystusowi obca była ta słabość, osądził On swym rozumem, że
lepiej jest swoją męką wypełnić wolę Bożą, dotyczącą zbawienia rodzaju ludzkiego.
Doznawał On jednak udręczenia w sferze zmysłowej swej duszy, wywołanego, jak
mówi Damasceńczyk8), lękiem wobec nadchodzących nieszczęść.
33
ZAGADNIENIE 19.
JEDNOZ DZIAAANIA CHRYSTUSA (15)
Rozpatrzmy z kolei jedność działania Chrystusa.
W zwiÄ…zku z tym zagadnieniem nasuwajÄ… siÄ™ cztery pytania:
1. Czy działanie Chrystusa było jednym działaniem Bóstwa i człowieczeństwa
zarazem, czy też nie?
2. Czy Chrystus swą ludzką naturę przejawiał w wielu rodzajach działania?
3. Czy przez swoje działanie ludzkie Chrystus osiągnął zasługę?
4. Czy przez ludzkie działanie wysłużył coś dla nas?
Artykuł 1.
CZY DZIAAANIE CHRYSTUSA BYAO JEDNYM DZIAAANIEM
BÓSTWA JEGO I CZAOWIECZECSTWA ZARAZEM ?
Na pozór tak.
1. Mówi bowiem Dionizy1): Najmiłosierniejsze działanie Boże jest nam udzielane
przez to, że Słowo górujące nad wszelkimi substancjami, biorąc z nas
człowieczeństwo, stosownie do naszych potrzeb zostało prawdziwie i całkowicie
uczłowieczone oraz czyni i cierpi stosownie do swego działania ludzkiego i Boskiego
zarazem . Działanie to określa on greckim wyrazem: teandryczne , tzn.: Bosko-
ludzkie . Wydaje się więc, że działanie Chrystusa było jednym złożonym działaniem.
2. Narzędzie wykonuje działanie tego, kto nim się posługuje. Otóż jak wiemy2),
ludzka natura Chrystusa była w Nim narzędziem natury Boskiej. Obie te natury przez
to wykonywały w Nim jedno i to samo działanie.
3. Skoro dwie natury Chrystusa sÄ… zjednoczone hipostatycznie, czyli w jednej Osobie,
to muszą one stanowić jeden byt konkretnie istniejący. Podmiotem działania jest
hipostaza czy osoba, bo tylko byt samoistny może działać. Toteż i Filozof mówi3):
Podmiotem działań są jednostki . Działanie Bóstwa i człowieczeństwa w Chrystusie
jest więc jednym i tym samym działaniem.
4. Jakie jest istnienie hipostazy bytującej samoistnie, takie i jej działanie (16). Skoro
ze względu na jedność hipostatyczną Chrystusa, cechuje Go, jak wiemy4), jedność
istnienia, to wynika z niej także i jedność działania Chrystusa.
5. Tam gdzie jest tylko jedno dzieło, tam jest jedno działanie. Otóż jedno i to samo
dzieło takie, jak np. uzdrowienie trędowatego lub wskrzeszenie zmarłego, jest
rezultatem działania Bóstwa i człowieczeństwa Chrystusa. Wydaje się więc, że jedno
było działanie Bóstwa i człowieczeństwa Chrystusa.
A JEDNAK mówi Ambroży5): W jakiż sposób różne siły mogą wykonywać jedno
działanie? Czyż niższa siła może działać w taki sam sposób jak wyższa? Czyż może
być jedno działanie tam, gdzie są różne substancje?
34
WYKAAD. Wspomniani poprzednio6) heretycy, przypisujÄ…cy Chrystusowi tylko
jedną wolę, utrzymywali, że przysługuje Mu jedno tylko działanie. Dla lepszego
zrozumienia ich błędu należy zauważyć, że ilekroć mamy współdziałanie licznych
czynników jakoś uporządkowanych, niższy jest zawsze wprawiany w ruch przez
wyższy. W człowieku np. ciało jest poruszane przez duszę, a niższe władze są
poruszane przez rozum. Z tego względu czynności i ruchy wykonywane przez niższe
przyczyny ruchu, są raczej rezultatem działania niż samym działaniem. Właściwym
działaniem zaś jest czynność zasady najwyższej. Mówimy np., że czynności takie jak
chodzenie przy pomocy nóg oraz dotykanie przy pomocy rąk, są czynnościami
człowieka, z których jedne wykonuje dusza za pośrednictwem nóg, inne za
pośrednictwem rąk. Ponieważ w obu wypadkach pierwszą zasadą działania jest ta
sama dusza, działanie jest jedno, choć czynności różne. Jak dusza porusza ciało
zwykłego człowieka, a wola rozumna porusza pożądanie zmysłowe, tak w Panu
Jezusie Chrystusie natura Boska porusza naturę ludzką i kieruje nią. Toteż twierdzą
oni ze względu na działające Bóstwo, działanie Chrystusa jest jedno i
niezróżnicowane, różne są czynności, bo niektóre z nich Bóstwo Chrystusa wykonuje
bezpośrednio, inne za pośrednictwem swej ludzkiej natury. Do pierwszych należy to,
że wszystko podtrzymuje słowem swej potęgi"7) (Boskiej), do drugich to, że po
ludzku chodził. Na poparcie swego twierdzenia przytaczają oni słowa Sewera,
heretyka (17), wypowiedziane na szóstym soborze powszechnym8): Jest wielka
różnica między czynami i uczynkami jednego i tego samego Chrystusa: jedne
przystają Bogu, inne są ludzkie. Do nich to należą takie, jak stąpanie po ziemi.
Natomiast przywracanie władzy w nogach paralitykom, tak by mogli chodzić, należy
przypisać Bogu. Lecz Ktoś Jeden, mianowicie Słowo Wcielone, wykonywał oba ro-
dzaje czynności i w żadnym razie nie możemy jednej z nich odnieść do tej, a innej do
drugiej natury. Różny charakter czynności nie upoważnia nas do twierdzenia, że
działają dwie natury, bądz też dwie formy. To nie podlega dyskusji ?
Lecz w tym punkcie błądzą. Działanie czynnika poruszanego jest bowiem
dwojakie. Jedno odpowiada jego własnej formie, drugie jest wywołane przez
czynnik poruszający. Działanie własne siekiery to cięcie. Rzemieślnik posługując
się nią wykonuje np. ławkę. Czynność jakiejś rzeczy odpowiadająca jej formie, jest
więc czynnością właściwą tej rzeczy, a nie tego, kto się nią posługuje. O tyle stanowi
element jego działania, że służy mu przy wykonywaniu jego czynności. Tak oto
wytwarzanie ciepła jest właściwą czynnością ognia, nie kowala; jest czynnością
kowala o tyle, że posługuje się ogniem do rozżarzenia żelaza. Natomiast działanie [ Pobierz całość w formacie PDF ]