[ Pobierz całość w formacie PDF ]
tronu. Całe jego otoczenie klęczy. Gwardia szlachecka, otaczająca prezbiterium,
opuszcza swe szpady i klęka.
Papież, podniósłszy się, trwa na modlitwie; subdiakon staje po jego lewej
stronie.
Kardynał diakon, pozostawszy przy ołtarzu, wezmie kielich, aby go pokazać
papieżowi i ludowi, jak to uczynił z Hostią. W towarzystwie mistrza ceremonii, który
przykrył kielich palką, haftowaną złotem, idąc z wolna i w skupieniu, niesie go do
papieża, który, klęcząc na tronie, oddawszy cześć przenajdroższej Krwi, zaraz
powstaje.
Kardynał staje na podnóżku tronu obok kardynała archidiakona i zakrystiana,
tj. po prawej ręce papieża. Potem dwaj arcybiskupi asystenci podtrzymują mszał
(jeden z nich trzyma bugię97), z którego papież odczytuje modlitwy: Domine, Jesu
Christe, Filii& i Perceptio& Drugi mistrz ceremonii zabiera z pateny, jaką trzyma
subdiakon, asterysk, a papież wezmie ręką lewą jedną z dwóch części Hostii i mówi:
Panem coelestem accipiam& i Domine, non sum dignus& , bijąc się w piersi.
Przyjmuje Komunię, nakreśliwszy Hostią znak krzyża i mówi: Corpus Domini&
Subdiakon łaciński po Komunii papieża oddala się, aby kardynał diakon mógł
stanąć przy papieżu z kielichem. Zakrystian podaje kardynałowi archidiakonowi rurkę
złotą, którą papież zanurza w Kielichu, aby za jej pomocą wypić część wina
konsekrowanego po słowach: Calicem salutaris&
Po komunii papieża chór kończy Agnus Dei&
Po wypiciu Krwi przenajdroższej papież udziela Komunii kardynałowi
diakonowi mszalnemu i subdiakonowi apostolskiemu. W tym celu pozostałą część
Hostii dzieli na dwie części, z których jedną połowę daje kardynałowi diakonowi,
96
Por. wyżej, str. 955.
97
Por. wyżej, str. 955.
caeremonialeromanum.com
35
caeremonialeromanum.com
przed nim stojącemu, a drugą połowę subdiakonowi klęczącemu. Obaj, po otrzymaniu
Komunii, całują pierścień papieża i otrzymują odeń pocałunek pokoju.
Po otrzymaniu Komunii diakon mszalny i subdiakon powracają do ołtarza,
pierwszy odnosząc kielich i rurkę, drugi patenę. Gdy diakon i subdiakon opuszczają
tron, aby powrócić do ołtarza, papież z całym otoczeniem klęczy. Przy ołtarzu zaś
subdiakon puryfikuje patenę ponad kielichem, a diakon wypija za pomocą rurki część
pozostałą Krwi przenajdroższej; resztę wypija subdiakon już bez pomocy rurki.
Następnie puryfikuje kielich. Jednakże papież wypija ablucję z osobnego kielicha,
który mu podał kardynał archidiakon i który oddał go z kolei zakrystianowi.
Papież, po wypiciu ablucji, myje ręce. Zpiewacy intonują antyfonę, gdy papież
zstępuje z tronu, aby powrócić do ołtarza i czyta antyfonę Communio.
s. 1013-1014.
caeremonialeromanum.com
36
caeremonialeromanum.com
Część szósta Mszy świętej
Zakończenie ofiary mszalnej
3. Modlitwa nad ludem
Nazywaną je także, jak postkomunię, ad complendum albo benedictio98).
Albowiem według porządków rzymskich99), papież, powracając do zakrystii, kreślił
krzyż nad biskupami, duchowieństwem, mnichami itd., którzy klęczeli przed nim; on,
idąc powtarzał: Dominus vos benedicat, i dalej w przekładzie, jak np.: Wejrzyj
łaskawie, Panie, na lud twój, który przed twoim majestatem jest rozścielony; a skoroś
go raczył ożywić bożym sakramentem, nie przestawaj wzmacniać opieką niebieską .
s. 1032
7. Błogosławieństwo ostatnie
W kościele greckim zawsze go udzielano przed samym rozejściem się wiernych;
lecz właściwą poprzedniczką błogosławieństwa po Ite, missa est jest zwyczaj rzymski,
zapisany w porządkach rzymskich, według którego papież, gdy powracał do ołtarza,
udzielał, jak wyżej100), widzieliśmy, błogosławieństwa duchowieństwu, które, klękając
po obu stronach przechodzącego papieskiego orszaku, o nie prosiło: Jube, domne,
benedicere. Papież odpowiadał: Benedicat vos Deus! Biskupi naśladowali ten zwyczaj,
który aż do XI wieku był ich przywilejem101); jednocześnie i świeccy prosili o to
błogosławieństwo.
s. 1037
Po Mszy solennej papieskiej, przed udzieleniem benedykcji ostatniej, audytor
roty w tunicelli staje przed papieżem z krzyżem. Gdy papież udzieli tej benedykcji
(more archiepiscoporum) i jeżeli po tej celebrze nie będzie udzielał benedykcji
solennej, to kardynał archidiakon pochyliwszy się głęboko, zwróci się doń z prośbą:
Indulgentiam, Beatissime Pater. Papież odpowie: Plenariam, to znaczy, że udziela
jednocześnie odpustu zupełnego, o czym tenże kardynał archidiakon w infule zaraz
powiadomi wiernych, wygłaszając odpowiednią formułę102).
s. 1041
10. Benedykcja papieska z odpustem zupełnym
Już od niepamiętnych czasów papież udzielał w Rzymie, w większe
uroczystości, benedykcji solennej, połączonej z odpustem zupełnym. Aż do roku 1870
czynił to stale z bazyliki św. Piotra w Wielki Czwartek i w niedzielę Zmartwychwstania
98
Ultima Oratio benedictio intelligitur . Walafr. Strabon. De reb. eccl. 22.
99
I, 21; II, 15.
100
Por. wyżej, str. 679.
101 [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl wyciskamy.pev.pl
tronu. Całe jego otoczenie klęczy. Gwardia szlachecka, otaczająca prezbiterium,
opuszcza swe szpady i klęka.
Papież, podniósłszy się, trwa na modlitwie; subdiakon staje po jego lewej
stronie.
Kardynał diakon, pozostawszy przy ołtarzu, wezmie kielich, aby go pokazać
papieżowi i ludowi, jak to uczynił z Hostią. W towarzystwie mistrza ceremonii, który
przykrył kielich palką, haftowaną złotem, idąc z wolna i w skupieniu, niesie go do
papieża, który, klęcząc na tronie, oddawszy cześć przenajdroższej Krwi, zaraz
powstaje.
Kardynał staje na podnóżku tronu obok kardynała archidiakona i zakrystiana,
tj. po prawej ręce papieża. Potem dwaj arcybiskupi asystenci podtrzymują mszał
(jeden z nich trzyma bugię97), z którego papież odczytuje modlitwy: Domine, Jesu
Christe, Filii& i Perceptio& Drugi mistrz ceremonii zabiera z pateny, jaką trzyma
subdiakon, asterysk, a papież wezmie ręką lewą jedną z dwóch części Hostii i mówi:
Panem coelestem accipiam& i Domine, non sum dignus& , bijąc się w piersi.
Przyjmuje Komunię, nakreśliwszy Hostią znak krzyża i mówi: Corpus Domini&
Subdiakon łaciński po Komunii papieża oddala się, aby kardynał diakon mógł
stanąć przy papieżu z kielichem. Zakrystian podaje kardynałowi archidiakonowi rurkę
złotą, którą papież zanurza w Kielichu, aby za jej pomocą wypić część wina
konsekrowanego po słowach: Calicem salutaris&
Po komunii papieża chór kończy Agnus Dei&
Po wypiciu Krwi przenajdroższej papież udziela Komunii kardynałowi
diakonowi mszalnemu i subdiakonowi apostolskiemu. W tym celu pozostałą część
Hostii dzieli na dwie części, z których jedną połowę daje kardynałowi diakonowi,
96
Por. wyżej, str. 955.
97
Por. wyżej, str. 955.
caeremonialeromanum.com
35
caeremonialeromanum.com
przed nim stojącemu, a drugą połowę subdiakonowi klęczącemu. Obaj, po otrzymaniu
Komunii, całują pierścień papieża i otrzymują odeń pocałunek pokoju.
Po otrzymaniu Komunii diakon mszalny i subdiakon powracają do ołtarza,
pierwszy odnosząc kielich i rurkę, drugi patenę. Gdy diakon i subdiakon opuszczają
tron, aby powrócić do ołtarza, papież z całym otoczeniem klęczy. Przy ołtarzu zaś
subdiakon puryfikuje patenę ponad kielichem, a diakon wypija za pomocą rurki część
pozostałą Krwi przenajdroższej; resztę wypija subdiakon już bez pomocy rurki.
Następnie puryfikuje kielich. Jednakże papież wypija ablucję z osobnego kielicha,
który mu podał kardynał archidiakon i który oddał go z kolei zakrystianowi.
Papież, po wypiciu ablucji, myje ręce. Zpiewacy intonują antyfonę, gdy papież
zstępuje z tronu, aby powrócić do ołtarza i czyta antyfonę Communio.
s. 1013-1014.
caeremonialeromanum.com
36
caeremonialeromanum.com
Część szósta Mszy świętej
Zakończenie ofiary mszalnej
3. Modlitwa nad ludem
Nazywaną je także, jak postkomunię, ad complendum albo benedictio98).
Albowiem według porządków rzymskich99), papież, powracając do zakrystii, kreślił
krzyż nad biskupami, duchowieństwem, mnichami itd., którzy klęczeli przed nim; on,
idąc powtarzał: Dominus vos benedicat, i dalej w przekładzie, jak np.: Wejrzyj
łaskawie, Panie, na lud twój, który przed twoim majestatem jest rozścielony; a skoroś
go raczył ożywić bożym sakramentem, nie przestawaj wzmacniać opieką niebieską .
s. 1032
7. Błogosławieństwo ostatnie
W kościele greckim zawsze go udzielano przed samym rozejściem się wiernych;
lecz właściwą poprzedniczką błogosławieństwa po Ite, missa est jest zwyczaj rzymski,
zapisany w porządkach rzymskich, według którego papież, gdy powracał do ołtarza,
udzielał, jak wyżej100), widzieliśmy, błogosławieństwa duchowieństwu, które, klękając
po obu stronach przechodzącego papieskiego orszaku, o nie prosiło: Jube, domne,
benedicere. Papież odpowiadał: Benedicat vos Deus! Biskupi naśladowali ten zwyczaj,
który aż do XI wieku był ich przywilejem101); jednocześnie i świeccy prosili o to
błogosławieństwo.
s. 1037
Po Mszy solennej papieskiej, przed udzieleniem benedykcji ostatniej, audytor
roty w tunicelli staje przed papieżem z krzyżem. Gdy papież udzieli tej benedykcji
(more archiepiscoporum) i jeżeli po tej celebrze nie będzie udzielał benedykcji
solennej, to kardynał archidiakon pochyliwszy się głęboko, zwróci się doń z prośbą:
Indulgentiam, Beatissime Pater. Papież odpowie: Plenariam, to znaczy, że udziela
jednocześnie odpustu zupełnego, o czym tenże kardynał archidiakon w infule zaraz
powiadomi wiernych, wygłaszając odpowiednią formułę102).
s. 1041
10. Benedykcja papieska z odpustem zupełnym
Już od niepamiętnych czasów papież udzielał w Rzymie, w większe
uroczystości, benedykcji solennej, połączonej z odpustem zupełnym. Aż do roku 1870
czynił to stale z bazyliki św. Piotra w Wielki Czwartek i w niedzielę Zmartwychwstania
98
Ultima Oratio benedictio intelligitur . Walafr. Strabon. De reb. eccl. 22.
99
I, 21; II, 15.
100
Por. wyżej, str. 679.
101 [ Pobierz całość w formacie PDF ]