[ Pobierz całość w formacie PDF ]
bogiem panteonu państwowego, reprezentowanym podczas rytualnych
czynności przez króla.
172
gagqm (sum. ga2.gi4.a) klasztor żeński".
173
Dopuszczalne są dwie interpretacje zapisu. Otworzyła (drzwi)
oberży", aby wejść i tam przebywać i jak czytamy dalej kupić piwo lub
otworzyła oberżę" i prowadziła ją. Użyty spójnik u lu ( lub"), a nie u
( i") nie wyklucza żadnej z możliwości.
174
aivîltum, żeÅ„ska forma od awilum zob. s. 72. Zwraca uwagÄ™ użycie tu
żeńskiego odpowiednika terminu obywatel" obywatelka",
podkreślającego status społeczny osoby, a nie zwykłego terminu
sinniśtum kobieta", wskazującego na płeć.
175
Możliwe są dwie transliteracje akadyjskie i dwa różne tłumaczenia
tego sumeryjskiego zapisu: 1 (lub) 60 kaÅ›.u3sa.ka.du3. Pierwsza: 60
sila3 piham (to samo inaczej: 0.1.0pîham) 60 sila3 piwa mieszane-
go". Druga: 1 pîham 1 antaÅ‚ek (garniec) piwa mieszanego".
Wynika to z dwóch przyczyn. Po pierwsze w systemie sześćdziesięt-
nym zapisana tu jednostka pojedynczym pionowym klinem, może
oznaczać albo 1" i odnosić się do naczynia, albo 60 jednostek
objętości sila3 i określać ilość płynu, bądz co najbardziej praw-
dopodobne objętość danego naczynia na piwo. Po drugie sam termin
pihum (kaÅ›.u3.sa.ka.du3) oznacza albo gatunek piwa mieszanego",
albo rodzaj naczynia na piwo, czemu nie musi przeczyć brak
predeterminatywu dug2, właściwego dla nazw naczyń. Najbardziej
odpowiednie w tej sytuacji wydało mi się tłumaczenie 1 (60-litrowy)
antałek piwa".
na kredyt dała, w czasie żniw 50 sila3 zboża odbierze
(sobie).
§ 112. JeÅ›li obywatel w podróży znajduje siÄ™ i srebro, zÅ‚oto,
(drogie) kamienie lub bagaże"176 (z) rąk swych (innemu)
obywatelowi dał i do przewiezienia przekazał mu, (a) człowiek
tamten wszystkiego, co miał przewiezć, w miejscu
docelowym177 nie oddał i wziął (sobie), właściciel przesyłki
człowiekowi temu wszystko, co miało być przewiezione i nie
zostało oddane udowodni, człowiek ten pięciokrotnie wszyst-
ko, co zostało mu przekazane, właścicielowi przesyłki odda.
§ 113. JeÅ›li obywatel u obywatela zboże lub srebro ma178, a
bez zgody właściciela zboża ze składu lub klepiska zboże
wziął, człowiek ten, któremu bez (zgody) właściciela wzięcie
zboża ze składu lub klepiska, udowodni się, tyle zboża, ile
wziął, zwróci i wszystko, co tamten dał, utraci.
§ 114. JeÅ›li obywatel u obywatela zboża lub srebra już nie
ma, a (jednak) zastaw" sobie wezmie179, za zastaw" każdy
1/3 miny srebra zapłaci.
§ 115. JeÅ›li obywatel u obywatela zboże lub srebro
176
Wieloznaczny termin bîÅ›um (sum. ni3.ga) rzeczy, dobra ruchome,
towary" z uwagi na kontekst podróży można tłumaczyć bagaże",
również o przeznaczeniu handlowym.
177
aśar śubulum dosł. miejsce przywiezienia".
178
Czyli ten drugi jest wobec niego zadłużony; eli awilim śe'am o
kaspam eśqm znaczy dosł. nad człowiekiem zboże i srebro mieć".
179
nipusu ittepe od niput-śu nepqm. Omawiana wyżej (zob. n. 66)
składnia akadyjska, w której oba człony pochodzą od czasownika
nepqm brać w zastaw", nipqtum zastaw" odnosi się jednak
tylko do istot żywych i może określać człowieka ( zakładnik"), bądz
zwierzÄ™ dane w zastaw.
ma, a zakładnika180 sobie wezmie i zakładnik w domu
wierzyciela do kresu (swego) doszedł, w sprawie tej roszczeń
nie będzie;
§ 116. jeżeli (jednak) zakÅ‚adnik w domu wierzyciela swego
od pobicia lub złego traktowania zmarł, (zaś) właściciel
zakładnika kupcowi swemu udowodni (to), jeśli (chodzi o)
syna obywatela, syn jego zostanie zabity, jeśli o niewolnika
obywatela, 1/3 miny srebra zapłaci i wszystko, jak wiele jemu
dał, straci.
§ 117. JeÅ›li obywatela zobowiÄ…zanie dÅ‚użnicze obciąża i
żonę swoją, syna swego lub córkę swą sprzedał181, bądz w
służbę poddaństwa za długi182 oddał, 3 lata (w) domu nabywcy
ich lub wierzyciela ich będą pracować, czwartego roku
wolność im zostanie zwrócona;
§ 118. jeżeli (zaÅ›) niewolnika lub niewolnicÄ™ w poddaÅ„stwo
za długi oddał, (a) kupiec pozwoliwszy upłynąć (teminowi),
sprzeda (jego/ją), nie można domagać się (ich) zwrotu.
§ 119. JeÅ›li obywatela zobowiÄ…zanie dÅ‚użnicze obciąża (i)
niewolnicę swą, która dzieci urodziła mu, sprzedał, srebro
(przez) kupca zapłacone, właściciel niewolnicy wypłaci i
niewolnicÄ™ swÄ… odzyska183.
§ 120. JeÅ›li obywatel zboże swe na skÅ‚adowanie
180
Treść §§ 115-116 dowodzi, że w tym przypadku zastawem" byÅ‚
człowiek zakładnik".
181
ana kaspim iddin dosł. za srebro dał".
182
kiśśâtum oznacza oddanie siÄ™ lub kogoÅ› do dyspozycji wierzyciela,
pracę u niego, służbę, jednak nie ostateczne zaprzedanie w niewolę.
Stan ten trwał do czasu spłacenia długu lub regulowany był umową.
183
Wydaje się, że istota tego przepisu polega na prawie pierwokupu,
przysługującym właścicielowi tej niewolnicy, zapewne w nieograni-
czonym okresie czasu. Nawet w tak skomplikowanej sytuacji widać
troskę wymiaru sprawiedliwości o ochronę więzi rodzinnych. Przepis
w domu (innego) obywatela złożył184 i do spichlerza miało
miejsce włamanie, bądz właściciel domu skład otworzył i
zboże wziął lub (temu, że) zboże w domu jego zostało [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl wyciskamy.pev.pl
bogiem panteonu państwowego, reprezentowanym podczas rytualnych
czynności przez króla.
172
gagqm (sum. ga2.gi4.a) klasztor żeński".
173
Dopuszczalne są dwie interpretacje zapisu. Otworzyła (drzwi)
oberży", aby wejść i tam przebywać i jak czytamy dalej kupić piwo lub
otworzyła oberżę" i prowadziła ją. Użyty spójnik u lu ( lub"), a nie u
( i") nie wyklucza żadnej z możliwości.
174
aivîltum, żeÅ„ska forma od awilum zob. s. 72. Zwraca uwagÄ™ użycie tu
żeńskiego odpowiednika terminu obywatel" obywatelka",
podkreślającego status społeczny osoby, a nie zwykłego terminu
sinniśtum kobieta", wskazującego na płeć.
175
Możliwe są dwie transliteracje akadyjskie i dwa różne tłumaczenia
tego sumeryjskiego zapisu: 1 (lub) 60 kaÅ›.u3sa.ka.du3. Pierwsza: 60
sila3 piham (to samo inaczej: 0.1.0pîham) 60 sila3 piwa mieszane-
go". Druga: 1 pîham 1 antaÅ‚ek (garniec) piwa mieszanego".
Wynika to z dwóch przyczyn. Po pierwsze w systemie sześćdziesięt-
nym zapisana tu jednostka pojedynczym pionowym klinem, może
oznaczać albo 1" i odnosić się do naczynia, albo 60 jednostek
objętości sila3 i określać ilość płynu, bądz co najbardziej praw-
dopodobne objętość danego naczynia na piwo. Po drugie sam termin
pihum (kaÅ›.u3.sa.ka.du3) oznacza albo gatunek piwa mieszanego",
albo rodzaj naczynia na piwo, czemu nie musi przeczyć brak
predeterminatywu dug2, właściwego dla nazw naczyń. Najbardziej
odpowiednie w tej sytuacji wydało mi się tłumaczenie 1 (60-litrowy)
antałek piwa".
na kredyt dała, w czasie żniw 50 sila3 zboża odbierze
(sobie).
§ 112. JeÅ›li obywatel w podróży znajduje siÄ™ i srebro, zÅ‚oto,
(drogie) kamienie lub bagaże"176 (z) rąk swych (innemu)
obywatelowi dał i do przewiezienia przekazał mu, (a) człowiek
tamten wszystkiego, co miał przewiezć, w miejscu
docelowym177 nie oddał i wziął (sobie), właściciel przesyłki
człowiekowi temu wszystko, co miało być przewiezione i nie
zostało oddane udowodni, człowiek ten pięciokrotnie wszyst-
ko, co zostało mu przekazane, właścicielowi przesyłki odda.
§ 113. JeÅ›li obywatel u obywatela zboże lub srebro ma178, a
bez zgody właściciela zboża ze składu lub klepiska zboże
wziął, człowiek ten, któremu bez (zgody) właściciela wzięcie
zboża ze składu lub klepiska, udowodni się, tyle zboża, ile
wziął, zwróci i wszystko, co tamten dał, utraci.
§ 114. JeÅ›li obywatel u obywatela zboża lub srebra już nie
ma, a (jednak) zastaw" sobie wezmie179, za zastaw" każdy
1/3 miny srebra zapłaci.
§ 115. JeÅ›li obywatel u obywatela zboże lub srebro
176
Wieloznaczny termin bîÅ›um (sum. ni3.ga) rzeczy, dobra ruchome,
towary" z uwagi na kontekst podróży można tłumaczyć bagaże",
również o przeznaczeniu handlowym.
177
aśar śubulum dosł. miejsce przywiezienia".
178
Czyli ten drugi jest wobec niego zadłużony; eli awilim śe'am o
kaspam eśqm znaczy dosł. nad człowiekiem zboże i srebro mieć".
179
nipusu ittepe od niput-śu nepqm. Omawiana wyżej (zob. n. 66)
składnia akadyjska, w której oba człony pochodzą od czasownika
nepqm brać w zastaw", nipqtum zastaw" odnosi się jednak
tylko do istot żywych i może określać człowieka ( zakładnik"), bądz
zwierzÄ™ dane w zastaw.
ma, a zakładnika180 sobie wezmie i zakładnik w domu
wierzyciela do kresu (swego) doszedł, w sprawie tej roszczeń
nie będzie;
§ 116. jeżeli (jednak) zakÅ‚adnik w domu wierzyciela swego
od pobicia lub złego traktowania zmarł, (zaś) właściciel
zakładnika kupcowi swemu udowodni (to), jeśli (chodzi o)
syna obywatela, syn jego zostanie zabity, jeśli o niewolnika
obywatela, 1/3 miny srebra zapłaci i wszystko, jak wiele jemu
dał, straci.
§ 117. JeÅ›li obywatela zobowiÄ…zanie dÅ‚użnicze obciąża i
żonę swoją, syna swego lub córkę swą sprzedał181, bądz w
służbę poddaństwa za długi182 oddał, 3 lata (w) domu nabywcy
ich lub wierzyciela ich będą pracować, czwartego roku
wolność im zostanie zwrócona;
§ 118. jeżeli (zaÅ›) niewolnika lub niewolnicÄ™ w poddaÅ„stwo
za długi oddał, (a) kupiec pozwoliwszy upłynąć (teminowi),
sprzeda (jego/ją), nie można domagać się (ich) zwrotu.
§ 119. JeÅ›li obywatela zobowiÄ…zanie dÅ‚użnicze obciąża (i)
niewolnicę swą, która dzieci urodziła mu, sprzedał, srebro
(przez) kupca zapłacone, właściciel niewolnicy wypłaci i
niewolnicÄ™ swÄ… odzyska183.
§ 120. JeÅ›li obywatel zboże swe na skÅ‚adowanie
180
Treść §§ 115-116 dowodzi, że w tym przypadku zastawem" byÅ‚
człowiek zakładnik".
181
ana kaspim iddin dosł. za srebro dał".
182
kiśśâtum oznacza oddanie siÄ™ lub kogoÅ› do dyspozycji wierzyciela,
pracę u niego, służbę, jednak nie ostateczne zaprzedanie w niewolę.
Stan ten trwał do czasu spłacenia długu lub regulowany był umową.
183
Wydaje się, że istota tego przepisu polega na prawie pierwokupu,
przysługującym właścicielowi tej niewolnicy, zapewne w nieograni-
czonym okresie czasu. Nawet w tak skomplikowanej sytuacji widać
troskę wymiaru sprawiedliwości o ochronę więzi rodzinnych. Przepis
w domu (innego) obywatela złożył184 i do spichlerza miało
miejsce włamanie, bądz właściciel domu skład otworzył i
zboże wziął lub (temu, że) zboże w domu jego zostało [ Pobierz całość w formacie PDF ]